Klamka zapadła. Już zdecydowałeś i chcesz wnieść pozew o rozwód. Zastanawiasz się zapewne, na jakie koszty powinieneś przygotować się. Poniżej znajdziesz zestawienie wydatków rozwodowych.
- Opłata sądowa
Opłata sądowa od pozwu o rozwód wynosi 600 zł. Jest to tzw. opłata stała, co oznacza, że jej wysokość nie ulegnie zmianie bez względu na to, czy składasz pozew o rozwód z orzekaniem o winie, czy bez orzekania o winie. Opłatę możesz uiścić przelewem na numer rachunku bankowego wskazany na stronie internetowej danego Sądu, bądź bezpośrednio w kasie Sądu, naklejając na pozew znaki opłaty sądowej zakupione w kasie. Dla jasności – opłatę tę wnosi ta strona postępowania, która inicjuje proces, a zatem ta, która składa pozew o rozwód.
Nie stać mnie na opłacenie pozwu. Czy mogę wnieść o zwolnienie z tej opłaty?
Tak, możesz. Jeżeli nie jesteś w stanie opłacić opłaty sądowej od pozwu, możesz od razu wraz z pozwem złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w całości lub w części. Do wniosku powinieneś dołączyć formularz o stanie majątkowym, stanie rodzinnym oraz o dochodach i źródłach utrzymania, a także dołączyć dowody świadczące o sytuacji materialnej, np. zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia za pracę, decyzję organu rentowego o pobieraniu emerytury lub renty itp. Wnoszący o zwolnienie z kosztów musi osobiście podpisać powyższe oświadczenie nawet, jeżeli jest on reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika. Formularz o stanie majątkowym pobierzesz w każdym Sądzie lub ze strony internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości. Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych możesz również złożyć ustnie do protokołu.
Ale na tym wydatki nie kończą się.
W przypadku gdy wraz z pozwem o rozwód, złożysz również wniosek o podział wspólnego majątku (w praktyce zdarza się to rzadko z uwagi na obszerność postępowania o podział majątku i z reguły sprawa o podział majątku toczy się w odrębnym postępowaniu), wówczas ten wniosek podlega odrębnej opłacie sądowej w wysokości 1000 zł. Wniosek może zawierać zgodny projekt podziału majątku. Wówczas opłata jest niższa i wynosi 300 zł.
- Inne wydatki ponoszone w związku z przeprowadzeniem sprawy o rozwód
Najczęściej chodzi tu o wydatki takie jak np.: wynagrodzenie biegłych sądowych OZSS (Opiniodawczy Zespół Sądowych Specjalistów) – dawniej Rodzinnego Ośrodka Konsultacyjno-Diagnostycznego (RODK) oraz kuratora sądowego za przeprowadzenie wywiadu środowiskowego w miejscu zamieszkania małoletniego dziecka.
Koszty ewentualnej mediacji, jeżeli podejmiecie próbę dojścia do porozumienia przed mediatorem sądowym – 100-200 zł. Opłata od wniosku o zabezpieczenie kontaktów z dzieckiem, jeśli taki wniosek zostanie przez stronę złożony – 40 zł. Opłata od zażalenia na postanowienie o zabezpieczeniu (odnośnie alimentów lub kontaktów), jeśli strona kwestionuje w/w postanowienie Sądu – 30 zł. Opłata za badanie Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów (dawniej RODK), jeśli sytuacja rodzinna, w szczególności dotycząca władzy rodzicielskiej i kontaktów z dzieckiem takiej opinii wymaga – 500 – 700 zł. Koszty wywiadu kuratora sądowego na temat sytuacji małżonków i dzieci stron – ok. 100 zł.
Opłata od apelacji – 600 zł
- Koszty zastępstwa procesowego czyli Twojego pełnomocnika
Koszty te bywają różne. Zależą od miasta, od stopnia skomplikowania Twojej sprawy, czasem od tego, czy zdecydowałeś się na rozwód bez orzekania o winie, który co do zasady jest krótszy, czy z orzekaniem o winie, na jakiego konkretnie adwokata zdecydujesz się i z której kancelarii. Niektórzy adwokaci mają swoje cenniki, stosują ryczałty, tj. pobierają z góry ustaloną kwotę za dany rodzaj sprawy, a inni – rozliczają się indywidualnie w zależności od sprawy i po zapoznaniu się ze stanem faktycznym. Warto, abyś po wybraniu adwokata, który będzie reprezentował Cię przed Sądem, od razu w kancelarii ustalił wysokość kosztów zastępstwa procesowego oraz zasady wzajemnej współpracy. Tak, aby nic Cię nie zaskoczyło.
Kto ponosi koszty procesu o rozwód?
Co do zasady koszty te ponosi strona przegrywająca proces. Pamiętaj, że koszty te obejmują nie tylko zwrot opłaty sądowej, ale również koszty zastępstwa procesowego profesjonalnego pełnomocnika. Nie chodzi tu jednak o faktyczne wynagrodzenie zapłacone pełnomocnikowi, ale zwrot obejmuje przeważnie kwotę w wysokości aktualnej stawki wynikającej z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Zgodnie z przepisami rozporządzenia wynagrodzenie minimalne dla adwokata w sprawie o rozwód bez orzekania o winie wynosi obecnie 720 zł, a w przypadku rozwodu z orzekaniem o winie – 1080 zł.
Ostatecznie o zasadach rozliczenia kosztów sądowych między stronami orzeka Sąd w wyroku. W przypadku orzeczenia:
a) rozwodu bez orzekania o winie – w przypadku wydania przez Sąd wyroku bez orzekania o winie stron ½ opłaty od pozwu, czyli 300 zł zostanie zwrócona osobie, która opłaciła pozew;
b) rozwodu z wyłącznej winy drugiego małżonka – małżonek winny na żądanie małżonka niewinnego zobowiązany jest do zwrotu wszystkich kosztów postępowania sądowego;
c) rozwodu z winy obu stron – może dojść do wzajemnego zniesienia kosztów procesu, tzn. każda strona płaci za siebie i nie ma obowiązku zwracania żadnych poniesionych wydatków drugiemu małżonkowi.
W przypadku cofnięcia pozwu o rozwód przed Sądem I instancji – Sąd z urzędu zwróci Powodowi całą uiszczoną opłatę od pozwu. Jeżeli strony pojednają się przed zakończeniem postępowania apelacyjnego, Sąd z urzędu zwróci połowę uiszczonej opłaty od złożonej apelacji.
Jak widzisz, proces o rozwód wiąże się nie tylko ze sporymi emocjami, ale również z wcale niemałymi kosztami finansowymi. Warto zatem być na nie wcześniej przygotowanym.